Traditionele Chinese geneeskunde

“Shang huo” heeft mensen duizenden jaren misleid

Geen kou, geen vuur

In het dagelijks leven lijkt “shang huo” overal voor te komen:

• Droge mond en keel — “shang huo”
• Hoofdpijn en hittegevoel — “shang huo”
• Rode wangen en ogen — “shang huo”
• Puistjes op het gezicht — “shang huo”
• Levervuur, maagvuur, hartvuur, longvuur, dunne darmvuur — overal is “shang huo”

Vooral veel vrouwen die van nature zwak en gevoelig zijn voor kou, roepen al snel “shang huo” wanneer ze wat pittigs eten of een warme soep drinken.

Artsen lijken dit enthousiasme te delen, en besteden veel aandacht aan het “blussen van het vuur”. Zowel traditionele Chinese als westerse geneeskunde richten zich op het reinigen van hitte en het verlagen van vuur. Een van de vier traditionele Chinese medische scholen is zelfs gespecialiseerd in het “blussen van vuur”.

Maar is het lichaam echt zo vol met vuur? Is het echt vuur, of slechts schijnvuur?
In werkelijkheid wordt “shang huo” niet veroorzaakt door een overmaat aan warmte, maar door kou en zwakte in het lichaam. Deze leiden tot een verlaagde functionaliteit en langzamere stofwisseling, wat op zijn beurt stagnatiehitte veroorzaakt. Dit wordt dan gezien als “shang huo”.

Normale “shang huo” kan worden toegeschreven aan stress en druk in het dagelijks leven, of overmatige consumptie van alcohol, sigaretten, of pittig voedsel. Dit zijn externe factoren en kunnen meestal door de persoon zelf worden gereguleerd.

Het menselijk lichaam en dieren overleven door temperatuur. Deze temperatuur blijft doorgaans constant en kan beter dalen dan stijgen. Zodra de lichaamstemperatuur stijgt, spreekt men van koorts. Alleen bij een dalende temperatuur worden mensen zwakker, vertraagt de stofwisseling, en hoopt afval zich op, wat leidt tot “shang huo” en ziekte.

Bijna alle gevallen van “shang huo” komen voort uit kou gevolgd door hitte, met symptomen als een warm bovenlichaam (rode wangen en ogen) en een koud onderlichaam (koude benen en voeten). Dit toont aan dat de persoon een koude en zwakke lichaamsconditie heeft. Zelfs koorts wordt vaak veroorzaakt door kou.

Traditionele Chinese geneeskunde

“Waar vuur is, is kou. Zonder kou is er geen vuur.”

In de traditionele Chinese geneeskunde worden symptomen als een rood gezicht en rode ogen vaak onmiddellijk toegeschreven aan levervuur, maagvuur, of een overvloed aan inwendige hitte. Maar zelden wordt aandacht besteed aan de temperatuur van de benen en voeten. Dit oppervlakkige diagnosemodel heeft geleid tot een scheefgetrokken theorie binnen de traditionele geneeskunde: “Vuur is er in overvloed, terwijl yin altijd tekortschiet.” Hierdoor is de behandeling vaak gericht op het reinigen van hitte, wat de samenleving misleidt.

Waarom treedt “shang huo” op?

Mensen met een lage lichaamstemperatuur en zwakte hebben een verminderde functionaliteit van organen. Dit leidt tot langzamere bloedsomloop, stofwisseling en fysiologische activiteiten. Vooral de maag en darmen, die gevoelig zijn voor temperatuur, vertragen hun werking. Bij mensen met een koude constitutie hoopt voedsel, vet en vocht zich op in de darmen. Deze ophoping produceert warmte en gifstoffen, wat leidt tot symptomen als een rood gezicht, hoofdpijn, zweren in de mond en koorts in het bovenlichaam. Dit is wat wordt aangeduid als “shang huo”.

Veel mensen denken dat het lichaam te warm is en dat het “vuur” moet worden geblust. Maar dit is een misverstand. In werkelijkheid moet men naar de essentie kijken: de koude toestand van het onderlichaam.

Bij het ervaren van “shang huo” is het essentieel om de temperatuur van de benen en voeten te controleren.
Bij oudere mensen, vooral boven de 40 jaar, is “boven warm, onder koud” een veel voorkomend verschijnsel. Bij vrouwen na de menopauze wordt dit zelfs prominenter. Hoe kouder het lichaam, hoe ernstiger de symptomen. Dit wordt niet veroorzaakt door echte hitte, maar door stagnatiewarmte.

Chronische aandoeningen zoals keelpijn, mondzweren, sinusitis en tandvleesontsteking worden vaak verergerd door warmte. Oppervlakkig gezien lijken ze symptomen van “shang huo”, maar in werkelijkheid ontstaan ze uit een koude conditie.